ABD, Zengezur’u neden kiralamak istiyor?
17 Temmuz 2025 Perşembe günü, gazetelerde ve TV’lerde küçük başlıklarla verilen, öne çıkarılmayan bir haber vardı.
Öne çıkarılmayan haberin başlığı: “ABD’den Zengezur Koridoru için 100 yıllık kiralama teklifi”. Washington, koridorun yönetimini 100 yıllığına devralmaya hazır. Son günlerde yaptığı açıklamalar dünyanın gözünü üstünde toplayan ABD Başkanı Trump’ın kara kutusu, ABD Ankara Büyükelçisi-Suriye Özel temsilcisi, milyarder Tom Barrack, Zengezur Koridoru konusunda yaptığı açıklamayla bölgede yeni bir diplomatik tartışmanın fitilini ateşledi.
KORİDOR SAVAŞLARI
Middle East Eye’a konuşan Barrack, “Amerika devreye girip diyor ki: ‘Bize kiralayın bu 32 kilometreyi” ifadelerini kullandı. Hatta projeyi uygulayacak garantörün özel bir Amerikan şirketi olabileceğini de öne sürdü. Bu haberin merkezinde Türkiye var. Asya- Avrupa-İngiltere arasında çok stratejik “Zengezur Koridoru ve Orta Koridor ve Kalkınma Yolu” Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın en iddialı olduğu, çok yakından ettiği iki küresel paradigmadır.
Dünyanın geleceğinde çok önemli jeopolitik-jeoekonomik bir satrancı içeren bu iki haber üzerinde derinlikli kuşatıcı analizler yapılmasını gerektiriyor. Aman.
Etrafımızdaki savaşlar- çatışmalar geleceğin çok büyük bu projelerini gölgelemesin. Çünkü, başta Rusya- Ukrayna Savaşı ve Gazze’deki insanlık trajedisi, soykırım olmak üzere, yakın ve uzak coğrafyamızda şahit olduğumuz jeopolitik gerginlik ve çatışmaların bir boyutu da ‘Koridor Savaşları’na dayanmaktadır.
YENİ BİR DÖNEM
Aslında çok çok önemli olmasına karşın, Gazete ve Tv’lerde öne çıkarılmayan ikinci bir KÜRESEL gelişme oluyor. Merkezinde yine Türkiye var. Çin’den Türkiye’ye ilk yük trenleri yola çıktı. Çin’in Çongçing ve Çengdu şehirlerinden düzenli tren seferleri gerçekleştirilmesi kapsamında ilk iki yük treni 9 Temmuz’da Türkiye’ye doğru yola çıktı. Gelecek hafta sonu KARS-İSTANBUL’da olacak. Söz konusu trenler Orta Koridor üzerindeki taşımacılıkta yeni bir dönemi başlattı. Çünkü bu tren seferleri Çin’in Çongçing ve Çengdu şehirlerinden düzenli tren seferleri olacak. İlk iki yük treni Türkiye’ye doğru yola çıktı.
Bu seferler, İstanbul Marmaray’da geçerek Avrupa-İngiltere’ye kadar Çin ile Avrupa arasında düzenli çalışacak. Ulaştırma ve altyapı Bakanı Uraloğlu, küresel koridor olayını anlatan açıklamalar yaptı:
“Trenler, Türkiye’nin Orta Koridor’daki lojistik vizyonunun en somut göstergesidir. Trenler, Çin içinde yaklaşık 3 bin 500 kilometre yol kat etti. Sonra Orta Asya, Hazar geçişi ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşacaklar. Trenler 2 bin ton yük taşıyor. Her iki tren de Kazakistan sınırını geçti.’ Çin ile Türkiye arasındaki taşımaların görüşmeler, ortak fizibilite çalışmaları ve altyapı ziyaretleri sonucunda bugünkü noktasına ulaştı. Çin’den Avrupa’ya düzenli demiryolu küresel olayının, Türkiye’nin jeostratejik güven adası rolünü de pekiştiren bir adım’ olduğunu belirten Bakan Uraloğlu, “Hem bölgesel hem de küresel ticarette alternatif güzergahlar sunarak kriz anlarında bile tedarik zincirlerini ayakta tutma kapasitemizi güçlendiriyoruz. Kalkınma Yolu Projesi ile ülkemiz açısından gerek taşımacılık gerek enerji ve dijital hatlar bakımından son zamanların en önemli lojistik ağı olan Orta Koridor, Çin başta olmak üzere, güzergah üzerindeki Asya ve Avrupa ülkeleriyle yaptığımız ve yapacağımız işbirlikleriyle daha da gelişecek” dedi.
TÜRKİYE KİLİT ÜLKE
Bu iki KÜRESEL GELİŞMENİN anlam ve önemi çok büyük.
ASYA, Dünyanın bir numaralı üretim merkezi haline geldi. Avrupa ve yükselen Afrika büyük tüketim merkezi konumunda. Hammadde- ara mamul- nihai ürün tedariği ve sevkiyatında TÜRKİYE KİLİT ÜLKE. Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın çok önem verdiği Orta Koridor(BAKÜ- TİFLİS -KARS) ve onu takip edecek ZENGEZUR KORİDORU(Türk Devletlerini direkt birbirine bağlayan) BÜYÜK TÜRKİYE YOLUNDA TARİHİ EŞİKLER DURUMUNDA. Ayrıca, Erdoğan-Türkiye’nin öncülük yaptığı küresel anlamda KALKINMA YOLU KORİDORU paradigması da, bu yöndeki hamlelerin müstesna bir örneğidir. ABD Başkanı Trump’ın yeni dünya kutup başı ÇİN ile KÜRESEL TİCARET SAVAŞINDA, ZENGEZUR çok önemli. Trump’ın yakın dostu ABD Ankara Büyükelçisi, ZENGEZUR’U ABD 100 KIRALISIN açıklaması, ÇİN’e karşı bir meydan okumasıdır. Türkiye’ ‘Orta Koridor’daki vazgeçilmezliğini perçinlemek ve kalkınma yolunu buraya bağlamak adına Asya- Pasifik’ten Atlantik’e kadar uzanan koridorların uç noktalarındaki muhataplarına şu mesajları veriyor: Trump meydan okurken, “KİLİT İSİM ERDOĞAN’DIR” DİYOR. Yakın çevremizde, Rusya-Ukrayna savaşı ve Siyonist Netenyahu’nun kalleş saldılarına gözler çevrilmişken, Başkan Erdoğan- Türkiye gelecek 10 yılların kaderine hükmedecek stratejik planları ilmek ilmek örüyor.
ERDOĞAN-PUTİN GÖRÜŞMESİ
Cumhurbaşkanımız Erdoğan’la Rusya lideri geçen perşembe günü, Suriye’de kritik gelişmeler olurken telefonla konuştular. İki büyük liderin, Rusya- Ukrayna savaşını bitirme, Karadeniz ticaret yollarının açılması gibi çok stratejik konuları da ele aldıkları bertiliyor. ZENGEZUR KORİDORU konusunu Putin’de yakından takip ediyor.
Rusya- Çin birliğini göz önüne alırsak, Amerika’nın Zengezur’a göz kırp kırmasının da değerlendirmelere konu olmaması mümkün değil diye düşünüyorum.
TİCARETE ETKİSİ
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın içinden geçtiği evreler, Türkiye’nin barışa yönelik somut çabalarına rağmen, bu sürecin çabuk bitmeyeceğine işaret ederken, bu iki ülkeden geçen ‘Kuzey Koridoru’ neredeyse kullanılamaz hale gelmiş durumda. Bu nedenle, ORTA KORİDOR VE ZENGEZUR
KORİDORU, ‘yeni nesil’ hibrid, deniz ve kara taşımacılığının birlikte tasarlandığı ticaret koridorları önümüzdeki 50 yılın yükselen lojistik ağı olacak.
SONUÇ
BU noktada, Cumhurbaşkanımız Erdoğan-Türkiye’nin mega projeleriyle (Marmaray, Yavuz Sultan Selim- Çanakkale) geçişleriyle geniş imkan ve yüksek değer kattığı ‘Orta Koridor’ ve yine Irak’la birlikte geliştirilecek ‘Kalkınma Yolu Koridoru’ son dönemin dünya beyin merkezlerinde en çok konuşulan konular durumunda. 615 km’lik demiryolu ve 320 km’lik otoyol ağıyla, Kalkınma Yolu Projesi ve Zengezur Koridoru Pakistan-Türk Devletleri- Doğu Asya ve Basra Körfezi üzerinden Irak’a gelecek ürünler Büyük Fav Limanı’ndan başlayarak, OVAKÖY’den giriş yaparak, demiryolu ve karayolu bağlantısıyla Türkiye’nin Avrupa, Asya ve Afrika’yı birbirine bağlaması anlamına da gelecek. ‘Orta Koridor’un (Zengezur’a da) KALKINMA YOLU KORİDORUNA bağlanması Irak ve Suriye’nin de kalkınmasına büyük bir katkı sağlaması planı Türkiye’nin küresel lojistik ağındaki rolünü, daha da perçinleyecek.
Savunma, enerji, lojistik gibi stratejik alanlarda ‘Türkiye Yüzyılı’na yaraşır projeler ARTARAK sürüyor.
Bu gelişmeler, Türkiye’nin 21. yüzyılda hem JEOLPOLİ- TİK HEM DE JEOEKONOMİK konumunu perçinleyecek.
