Kazakistan’da “Ortak Türk Alfabesi” için önemli toplantı
Türk Dil Kurumu ve Uluslararası Türk Akademisi işbirliğiyle, “Ortak Türk Alfabesinin Bütünleştirici Rolü: Bilimsel ve Sosyal Yönleri Uluslararası Konferansı” Kazakistan’ın Almatı şehrinde yapıldı.
Türk Devletleri Teşkilatının öncülüğünde, Türk Dil Kurumu ve Uluslararası Türk Akademisinin işbirliğiyle Al Farabi Kazak Millî Üniversitesinin ev sahipliğinde “Ortak Türk Alfabesinin Bütünleştirici Rolü: Bilimsel ve Sosyal Yönleri Uluslararası Konferansı” 27 Ekim 2023 tarihinde Kazakistan’ın Almatı şehrinde gerçekleştirildi.
Konferansa; Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs ve Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman Mert’in yanı sıra Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Danışmanı Malik Otarbayev, Kazakistan Aksakalı Prof. Dr. İkram Adırbekov, Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Şahin Mustafayev, Al Farabi Kazak Millî Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Canseyit Tüymebayev ve Kazakistan Cumhuriyeti Parlamento Senatosu Milletvekili Prof. Dr. Darhan Kıdırali katıldı. Toplantıda ayrıca, Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) Genel Sekreter Yardımcısı Sakı Sadıkov, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Sadi Jafarov, Türk Akademisi Başkan Yardımcısı Dr. Erhan Türbedar, Dr. Askhat Kessıkbayev, Türkiye’nin Almatı Eğitim Ateşi Ayhan Korkmaz ve diplomatik misyon temsilcileri ile alanının uzmanı akademisyenler katıldı.
ORTAK İDEALLER İÇİN EN ÖNEMLİ ADIM ORTAK ALFABE ÜLKÜSÜ
Prof. Dr. Derya ÖRS konuşmasında, Türk Devletleri Teşkilatının alfabe konusuna verdiği değerin günden güne arttığını dile getirerek bu durumun önemine değindi. Prof. Dr. ÖRS bu konunun önemli bir değişim ve dönüşüme yol açacağının bilincinde olduklarını kaydetti. Türk devletlerinin ortak ideallerini gerçekleştirmek adına atılacak en önemli adımın “ortak alfabe ülküsü” olduğunu vurgulayan Örs, ortak alfabeye geçiş süreci sonucunda Turk dünyasının birbirini daha iyi anlayıp daha iyi tanıyacağını belirtti.
Türkiye’de 1928 yılından bu yana Latin alfabesinin kullanıldığını hatırlatan Örs, bu alfabenin; Azerbaycan, Türkmenistan ve Özbekistan’da her ülkenin kendi dil yapısına uygun olarak tatbik edildiğini ifade etti.
TÜRK DÜNYASI İÇİN ORTAK ALFABE ZORUNLULUKTUR
Prof. Dr. Osman Mert ise konuşmasında, 8. asırdan bu yana Türk milletlerinin atalarının çeşitli alfabeler kullansalar da alfabe birliğini her zaman kendi içlerinde sağladıklarını aktardı. Akademik olarak yapılan çalışmaların yazı dilinde ortaklık sağlamaya duyulan ihtiyacı gösterdiğini söyleyen Mert, Ötüken-Uygur Kağanlığı’ndan beri bu coğrafyanın pek çok alanına dağılmış bir şekilde tarihî serüvenini sürdürdüğünü sözlerine ekledi.
Ayrıca Prof. Dr. Osman Mert, günümüzdeki gelişmelerden de yola çıkarak; ortak alfabe konusunda hep birlikte ortak politikalar geliştirilmesine vurgu yaptı.
Üç oturum hâlinde gerçekleştirilen konferans, sırasıyla “Bütünleşme Unsuru Olarak Alfabe”, “Alfabe, Dil ve Kimlik” ve “Kapanış Oturumu ve Sonuç Bildirgesinin Kabul Edilmesi” başlıkları altında gerçekleştirildi.
Konferansın Sonuç Bildirgesi, “Ortak Türk Alfabesinin Bütünleştirici Rolü: Bilimsel ve Sosyal Yönleri” konferansı katılımcıları adına Türk Akademisi Başkanı, Türk Dil Kurumu Başkanı ve Al-Farabi Kazak Millî Üniversitesi Rektörü tarafından 27 Ekim 2023 tarihinde Almatı’da imzalandı.
